Liszczok – Minerva w tle

Liszczok i świeżenie | Szlakiem szlaki

Przysiółek Pietraszowa, wsi położonej w odległości około 3km na północ od Zawadzkie. Jesteśmy w Liszczoku. W XVIII wieku nad potokiem Lublinica utworzono niewielkie spiętrzenie wodne, którego celem był napęd ówczesnych, jeszcze prymitywnych urządzeń hutniczych w powstałej kuźnicy. Woda do urządzeń doprowadzana była kanałem hutniczym, który po dziś dzień jest widoczny (foto 1). W Liszczoku prowadzano proces świeżenia żelaza. W roku 1822 w Liszczoku funkcjonowała jedna fryszerka, a dwadzieścia pięć lat później proces prowadzono już przy pomocy dwóch fryszerek. Wówczas kuźnica należała już do hrabiego von Renard.

W połowie lat 50 XIX wieku kuźnica należała do spółki Forst Hütten und Bergbaugesellschaft „Minerva”. Spółka ta jest jednym z przykładów nowych przedsiębiorstw powstających w połowie XIX wieku, a opartych na formie spółki akcyjnej. „Minerva” była pierwszą spółką akcyjna w górnośląskim hutnictwie żelaznym i jedną z pierwszych spółek akcyjnych powstałych na terenie Śląska. „Minerva” została zarejestrowana przez hrabiego Andrzeja Renarda w 1855 roku we Wrocławiu. W 1870 r. „Minerva” zbankrutowała, a jej majątek przejęła utworzona w 1871 r. spółka akcyjna „Oberschlesische Eisenbahn-Bedarfs-Aktien-Gesellschaft” (skrót „Oberbedarf„) w Bytomiu, należąca do rodu Ballestrem. W wyniku reorganizacji zakładów wchodzących w skład spółki „Oberbedarf”, głównym ośrodkiem hutnictwa żelaza i stali została huta „Pokój” w Rudzie Śląskiej, natomiast przestarzałe zakłady hutnicze na Opolszczyźnie uległy stopniowej likwidacji. Likwidacji uległa też kuźnica w Liszczoku. Uległa spaleniu w 1881 roku. Kuźnicy już nie odbudowano.

Dziś w terenie nieco zmian. Lublinica wciąż płynie. Staw hutniczy przeniósł się nieco wyżej i jest obecnie stawem o charakterze retencyjnym. Zastawkę na rzece znajdziemy obecnie pod mostem drogowym. Kanał hutniczy zdezelowany, ale wciąż rozpoznawalny. Pomiędzy kanałem hutniczym, a Lublinicą niewielkich rozmiarów pagórek, zbudowany z mieszaniny ziemi i odpadów pohutniczych (foto 2). Dominuje ziemia, ale wśród niej można zauważyć liczne, mniejsze i większe, fragmenty żużli oraz cegły ogniotrwałej (foto 3). Samą rzekę we władanie objęły obecnie rodziny bobrze. Ślady co krok (foto 4).

foto 2

foto 3

foto 4