Liczne źródła wskazują na fakt, że lina nośna, która została zamontowana, w latach 30 XX wieku, w instalacji kolejki linowej na Kasprowy Wierch, została wyprodukowana w Sosnowcu, w zakładach, które w tym roku przechodzą do historii, również w zakresie istniejących budynków produkcyjnych. W 2022 roku rozpoczęto fizyczną likwidację zakładów w Sosnowcu, wyburzając hale produkcyjne.
Zasadniczym wyzywaniem ówczesnej produkcji liny stalowej, nie był jednak proces ciągnienia drutu lub też procesy obróbki cieplnej surowca, ale sam proces skręcenia, w odpowiedni sposób drutu, tym bardziej, tak długiej liny. Z innych źródeł dowiadujemy się, że ten skomplikowany ówcześnie proces, zrealizowany został częściowo w Sosnowcu, zakończony został jednakże w Będzinie. W Fabryce Lin i Drutów Meyerhold i S-ka.
Fabryka Lin i Drutów Meyerhold i S-ka
Istniejąca od końca XIX wieku, zlokalizowana przy ulicy Modrzejewskiej w Będzinie. Dziś, teren w użytkowaniu przez KAUFLAND POLSKA MARKETY Sp. z o.o. Spółka Komandytowa, czyli na terenie byłej farbki funkcjonuje nic innego, jak market spożywczy.
Fabryka Lin i Drutów Meyerhold i Sp-ka została utworzona w Będzinie w 1898 roku. Źródłem dochodów miała być produkcja lin wyciągowych, stosowanych w urządzeniach górniczych, których przybywało, zarówno w rejonie Śląska i Zagłębia, gdzie wydobywano węgiel kamienny oraz rudy cynku i ołowiu, jak również na terenach Galicji, w Borysławsko-Drohobyckim Zagłębiu Naftowym. O samej Fabryce Lin i Drutów Meyerhold i Sp-ka, więcej pisałem tutaj. Warto zajrzeć. Natomiast w niniejszym wpisie, zastanawiam się nad faktyczną realizacją zlecenia, obejmującego produkcję i dostarczenie do Zakopanego, koniecznych do realizacji kolei linowej elementów instalacji.
W 1982 roku opublikowany był artykuł Grzegorza Zdziecha, który sugeruje, że finał prac, związanych z wykonaniem samej liny, został wykonany w Będzinie.
W latach 30 XX wieku, wiele artykułów, wskazują bezpośrednio na sosnowiecką fabrykę, jako producenta lin, które wykorzystane w instalacji kolei linowej na Kasprowy Wierch.
Jak było w końcu naprawdę? Czy lina wykonana została w całości faktycznie w sosnowieckiej fabryce, czy też częściowo w będzińskiej? Odpowiedz znalazłem w samym 1935 roku i artykule z Kuriera Zachodniego. Samo przekazanie liny do transportu kolejowego odbywało się w Będzinie. Uwzględniając problemy zwiazane z transportem ładunku na rampę kolejową, można być pewnym, że lina została finalnie wykończona w zakładach w Będzinie.
Kluczem do uznania sosnowieckiej fabryki, jako wykonawcę liny jest fakt, że rodzina Meyerhold w okresie międzywojnia została właścicielem ponad 50% akcji spółki sosnowieckich zakładów (Fabryka Lin i Drutu, dawniej A. Deichsel S.A.).
Czyli pewnikiem było i tak, że przygotowanie surowca z walcówki z Huty Piłsudski, realizowano w Sosnowcu, w dawanych zakładach Deichsel-a. Sam splot liny realizowany był w Będzinie. Nic innego, jak kooperacja dwóch zakładów, która i dziś nie jest niczym wyjątkowym. Ale siła reklamy jest na tyle mocna, że dziś mało kto wie, jaka była prawda. Można powiedzieć, ciężar reklamy, bo przykładowo w zasobach Muzeum Śląskiego znajduje się reklamowy wycinek liny kolei linowej na Kasprowy Wierch, w formie przycisku do papieru (tutaj). A taki ślad, teoretycznie wskazuje jednoznacznie kto był producentem owej liny 😉
A może historia jest taka, że ponieważ, kolej linowa wymagała kilku lin, to część lin wykonano w Sosnowcu, a część w Będzinie?
Źródła:
- Materiały własne,
- Horyzonty Techniki, nr 8, 1982
- Polska Jutrzejsza Gospodarcza, listopad, 1935.
SPONSOR STRONY: ekspercka – Pracownia Analiz Środowiska
Zmiany dla wytwórców odpadów budowlanych – nowy termin
(ekspercka-Pracownia Analiz Środowiska)